Auteur : Toine van den Boomen
Recent wetenschappelijk onderzoek1 toont aan dat cognitieve prestaties lineair afnemen bij toenemende CO2-concentratie. Hoe verhoudt zich dat met de in Nederland gehanteerde norm uit 1984 van 25 m3/h per persoon? Is het wel verstandig om de ramen open zetten om de lucht extra te verversen?
Wetenschappelijk onderzoek Harvard
In 2015 is er onder leiding van de Harvard TH Chan School of Public Health uit Boston, door verschillenden samenwerkende universiteiten en hoge scholen een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de invloeden van het binnenklimaat op cognitieve prestaties van aanwezige personen.
Op 9 verschillende cognitieve deelgebie- den werden de prestaties gemeten van de verschillende proefpersonen. Gebieden als ‘het opzoeken en verwerken van informatie’ maar ook ‘het vermogen om te focussen en taakgerichte beslissingen te nemen’. Eigenschappen die met name in het leerproces op scholen en kantooromgevingen van groot belang zijn.
Hierbij werden 3 verschillende binnenklimaatsituaties nagebootst. Binnenklimaat zoals gerealiseerd door een conventioneel installatieontwerp, een groen installatieontwerp en een groen+ installatieontwerp. De effecten werden gesimuleerd door de luchthoeveelheid zoveel mogelijk constant te houden en de CO2- en VOS-concentratie kunstmatig op het peil te brengen dat overeenkomt met het buitenlucht aandeel van de verschillende installatie ontwerpen.
Belangrijk om te weten is dat:
- Proefpersonen ‘blind’ waren voor het binnenklimaat waarin men verbleef. Men kon dus nergens aan afleiden aan welke luchtconditie men werd blootgesteld.
- De cognitieve prestaties op wetenschappelijke basis zijn gemeten en verwerkt
De resultaten van dit onderzoek worden samengevat in grafiek 1. Gemiddeld waren de cognitieve scores circa 60% hoger met het groene ontwerp en circa 100% hoger met het groen+ ontwerp ten opzichte van het conventionele ontwerp. Het onderzoek toont tevens aan dat de gemiddelde cognitieve prestaties lineair afnemen met de toename van de CO2-concentratie in de binnenlucht. Bij een toename van 400 ppmdaalt de leerprestatie met 21%.
Nederlandse norm
In totaal brengen we gemiddeld circa 90% van onze tijd binnen door. Met de bovengenoemde onderzoeksresultaten wordt het dus raadzaam om de Nederlandse norm uit 1984 van 25 m3/h per persoon eens kritisch te bekijken. Deze ‘bouwbesluit’ norm stamt uit de tijd van de energiecrisis en is aan herziening toe. Met name omdat deze minimale eis vaak als ontwerpnorm wordt gebruikt terwijl hij daar niet voor bedoeld is. Energieverbruik van ventilatiesystemen is sinds 2016 sterk verlaagd vanwege de Europese Ecodesignwetgeving die de minimale energie efficiency van ventilatiesystemen voor ventilatoren dicht in de buurt van de benodigde energie voor pompen, zeker bij warmtepompsystemen met relatief kleine temperatuurverschillen.
Meer omzet-winst met gezonde kantoren Uiteindelijk is het belangrijk om de gezondheid en daarmee ook prestaties van werknemers op kantoor te verbeteren door te ventileren met voldoende schone buitenlucht waardoor de CO2- en fijnstofconcentraties zo laag mogelijk zijn. De ‘bouwbesluit norm’ uit 1984 is letterlijk niet meer van deze tijd. Zelf het PvE Gezonde kantoren2 ziet er magertjes uit (60 m3/h per persoon voor klasse A) kijkend naar de meest recente resultaten uit wetenschap- pelijk onderzoek. Individuele beïnvloeding van het binnenklimaat met een booster- knop zoals bij klasse B, in plaats van te openen ramen, zou ook bij Klasse A een betere oplossing zijn omdat de binnenlucht dan schoon en gezond blijft.
Onderzoek van Prof. Dr. Onno van Schayk wijst uit dat het inademen van buiten lucht in de stedelijke gebieden gelijk staat aan het roken van 6 tot 7 sigaretten per dag3. Daarom is het belangrijk om met goede luchtfilters het fijnstof uit de buitenlucht te verwijderen voordat die binnen komt.
Met de hiervoor genoemde onderzoeksresultaten is het voor bedrijven en instellingen niet moeilijk om uit te rekenen dat een gezond binnenklimaat met voldoende verse en schone ventilatielucht jaarlijks bijna meer geld oplevert dan dat de eenmalige extra investeringen kosten. Bewustwording hiervan is niet alleen van economisch belang maar zeker ook voor gezondheid en welbevinden van alle mensen die in de gebouwen werken of verblijven.
- Environ Health Perspectives; Volume 124 | number 6 | June 2016
- Programma van eisen gezonde kantoren 2018 door BBA Binnenmilieu mogelijk gemaakt door TVVL, VLA, RVO, platform duurzame huisvesting en Stichting Promotie Installatietechniek (PIT)
- Prof. Dr. Onno van Schayk (Maastricht University), TV uitzending Radar 15 oktober 2018